Χρύσα Σπηλιώτη βιογραφικό σήμερα! Η προσωπική ζωή, η ηλικία, ο θάνατος, η καταγωγή, οι σπουδές μητρική γλώσσα Χρύσα Σπηλιώτη (Ελληνικά) Γέννηση 12 Ιανουαρίου 1956
Αθήνα Θάνατος 23 Ιουλίου 2018 Μάτι Αττικής, Ελλάδα Χώρα πολιτογράφησης Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες Ομιλούμενες γλώσσες Ελληνικά Σπουδές Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου Πληροφορίες ασχολίας Ιδιότητα Ηθοποιός
Η Χρύσα (Χρυσή) Σπηλιώτη του Γεωργίου (12 Ιανουαρίου 1956 – 23 Ιουλίου 2018)[1] ήταν Ελληνίδα ηθοποιός του θεάτρου, του κινηματογράφου και της τηλεόρασης και θεατρική συγγραφέας.
Βιογραφία
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα, ενώ πέρασε κάποια χρόνια της παιδικής της ηλικίας στην Εύβοια, καθώς ο πατέρας της εργάστηκε για ένα διάστημα εκεί. Αποφοίτησε το καλοκαίρι του 1979 από τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου,[2][3] παρακολούθησε μαθήματα αυτοσχεδιασμού στη Γαλλία και εργάστηκε για πολλά χρόνια ως ηθοποιός. Υπήρξε από τα βασικά στελέχη του “Ανοιχτού Θεάτρου” του Γιώργου Μιχαηλίδη, όπως και του “Θεάτρου της Άνοιξης”.
Χρύσα Σπηλιώτη: Το συγκινητικό μήνυμα της συναδέλφου της, ένα χρόνο μετά την τραγική απώλειά της στο Μάτι
Πρωτοεμφανίστηκε στην τηλεόραση το 1997 στην τηλεοπτική σειρά «Καρέ της ντάμας»[4] του Mega. Από τότε είχε εμφανιστεί σε αρκετές τηλεοπτικές σειρές, κινηματογραφικές ταινίες και θεατρικές παραστάσεις. Στο θέατρο είχε συνεργαστεί με γνωστούς σκηνοθέτες όπως οι Μίνως Βολανάκης, Γ. Σεβαστίκογλου κ.ά. αλλά και με διάφορα θέατρα όπως το “Θέατρο του Νότου”, το “Θέατρο της οδού Κεφαλληνίας”, το “Εθνικό Θέατρο” και την “Ελεύθερη Σκηνή”.
Καριέρα
Διδασκαλία
Είχε διδάξει υποκριτική στην δραματική σχολή του Διομήδη Φωτιάδη και θεατρικό παιχνίδι σε νηπιαγωγεία και σε δημοτικά σχολεία της Αττικής. Είχε επίσης διατελέσει μέλος του Δ.Σ. του Κρατικού Θεάτρου Βόρειας Ελλάδας και του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου.
Χρύσα Σπηλιώτη: Οι φίλοι της δεν την ξέχασαν! Η εκδήλωση μνήμης για την ηθοποιό που χάθηκε στο Μάτι
Παρουσίαση
Επί τρία χρόνια παρουσίαζε το καθημερινό τηλεοπτικό νηπιαγωγείο της ΕΡΤ “Γύρω γύρω όλοι”, γράφοντας παράλληλα τα κείμενα των εκπομπών.
Έγραψε και παρουσίασε στην ΕΡΤ, σε συνεργασία με την Αννέτα Παπαθανασίου και την Ολυμπία Μπασκλαβάνη, την παιδική σειρά “Φώτα παρακαλώ”. Έγραψε και παρουσίασε την παιδική σειρά της ΕΡΤ “Μπουρμπουλήθρες”, το παιδικό θεατρικό έργο “Στη Χώρα του Καρνάβαλου”, παραμύθια για την ραδιοφωνική σειρά του 2ου προγράμματος της ΕΡΤ “Και όνειρα γλυκά”, την ραδιοφωνική σειρά “Χίλιες νύχτες και ένας Νασρεντίν”, που παρουσιαζόταν επί τρία χρόνια από την ελληνική ραδιοφωνία.
Ως σεναριογράφος, υπέγραψε το σενάριο του τηλεοπτικού σίριαλ “Την κατάλληλη στιγμή”, το οποίο προβλήθηκε από την ΕΡΤ.
Συγκλονίζει η Άννα Φόνσου με τις αποκαλύψεις για τη Χρύσα Σπηλιώτη! «Μιλούσαμε, βλέπει τη φωτιά και μου λέει…»
Συγγραφή
Από το 1997 ασχολήθηκε με την συγγραφή θεατρικών κειμένων και παιδικών βιβλίων. Περισσότερα από δέκα έργα της έχουν μεταφραστεί σε διάφορες ξένες γλώσσες, ενώ έχουν ανεβεί σε θεατρικές σκηνές της Ελλάδας και του εξωτερικού (Νέα Υόρκη, Λονδίνο, Κροατία, Ολλανδία) ; μεταξύ των οποίων τα Ποιος ανακάλυψε την Αμερική;, Σκωτσέζικο ντους, Αγκά-σφι και φι, Με διαφορά στήθους, Φωτιά και νερό, Ποιος κοιμάται απόψε; και Το μάτι της τίγρης.
Τα βιβλία της κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Δωδώνη, Καστανιώτης και Σοκόλης-Κουλεδάκης. Η συλλογή διηγημάτων της Χαμένο δίκιο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος
Το Ποιος ανακάλυψε την Αμερική; έχει μεταφραστεί σε επτά γλώσσες (αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, πολωνικά, κροατικά, ολλανδικά, πορτογαλικά), ενώ στην Πολωνία εμπεριέχεται στην Επίτομη Ανθολογία Ελληνικών Έργων Z Parnasu I Olimpu. Το Φωτιά και νερό έχει μεταφραστεί στα αγγλικά και έχει ανέβει στο θέατρο Tristan Bates Theatre της Αγγλίας.
Είχε σκηνοθετήσει το Ποιος κοιμάται απόψε; στο 104 Κέντρο Λόγου και Τέχνης και το Αγκά-σφι και φι σε δυο διαφορετικές παραστάσεις (ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας και Αθήνα Altera Pars).
Ράγισαν καρδιές στην τελευταία «παράσταση»! Η τραγική ειρωνεία για την Χρύσα Σπηλιώτη
Προσωπική ζωή
Ήταν παντρεμένη με τον πρώην πρωταθλητή του Παναθηναϊκού στο μοντέρνο πένταθλο Δημήτρη Τουρναβίτη. Επίσης, ήταν ένα από τα 102 θύματα της μεγάλης πυρκαγιάς της 23ης Ιουλίου 2018, στο Μάτι Αττικής. Η σορός της ταυτοποιήθηκε στις 29 Ιουλίου 2018. Στις 27 του μηνός, 2 ημέρες νωρίτερα, είχε γίνει η ταυτοποίηση της σορού του συζύγου της.[5]
Ενδεικτική Εργογραφία[6]
«Ποιος ανακάλυψε την Αμερική» (θεατρικό έργο, 1997)
«Πού πήγε το φεγγάρι απόψε;» (της Βούλας Μάστορη, αφήγηση, 1999)
«Σκωτσέζικο ντους (θεατρικό έργο, 2000)
«Αγκά…σφί…και φί…» (θεατρικό έργο, 2003)
«Με διαφορά στήθους (θεατρικό έργο, 2004)
«Φωτιά και νερό» (θεατρικό έργο, 2007)
«Χαμένο δίκιο» (συλλογή διηγημάτων, 2008)
Αφιέρωμα του Αρχείου της ΕΡΤ στη Χρύσα Σπηλιώτη
«Ποιος κοιμάται απόψε;» (θεατρικό έργο, 2010)
«Το μάτι της τίγρης» (θεατρικό έργο, 2012)
«Ο γιος μου, Νικόλαος Μάντζαρος» (θεατρικό έργο, 2014)
«Η αληθινή σου ιστορία;» (θεατρικό έργο, 2014)
«Πόρτες» (θεατρικό έργο, 2015)
«Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας» (του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, διασκευή, 2017)
Μαρία Κατσανδρή – Αυτό ήταν το τελευταίο της τηλεφώνημα στην Χρύσα Σπηλιώτη
“Δεν μπορώ να ξαναδώ το “Καρέ της Ντάμας”. Όλοι θα πεθάνουμε, το θέμα είναι το πως” ανέφερε εμφανώς συγκινημένη η Μαρία Κατσανδρή.
Η Μαρία Κατσανδρή έδωσε συνέντευξη στο Open Weekend και στην Πένυ Καβέτσου και μίλησε τόσο για όσα βγήκαν στο φως με τον Πέτρο Φιλιππίδη, όσο και για την τραγική απώλεια της ηθοποιού, Χρύσας Σπηλιώτη, στις πυρκαγιές στο μάτι.
«Είδα μπροστά στα μάτια μου τον Πέτρο Φιλιππίδη να χτυπάει τον Γιώργο Ψάλτου στην παράσταση Φον Δημητράκης. Αν θα φτάσει στα δικαστήρια, θα είμαι μάρτυρας υπεράσπισης του Γιώργου Ψάλτου. Όταν είσαι μπροστά, πρέπει να πεις την αλήθεια», είπε η Μαρία Κατσανδρή και συμπλήρωσε πως υπάρχουν Φιλιππίδηδες σε όλους τους χώρους. Ακόμα, η ταλαντούχα ηθοποιός είπε πως η τελευταία φορά που μίλησε με τη Χρύσα Σπηλιώτη ήταν εκείνο το καλοκαίρι του 2018. Τέλος, μίλησε για τη δραματική σχολή, αλλά και για το «Καρέ της ντάμας».
«Το Καρέ της Ντάμας ήταν μια πολύ ευτυχισμένη στιγμή για όλους μας και τώρα είναι μια πτυχή λύπης. Με την Χρύσα δεν ήμασταν μόνο συνάδελφοι, γνωριζόμασταν και πριν το Καρέ. Το τελευταίο τηλεφώνημα ήταν λίγο πριν εκείνο το καλοκαίρι, που της είπα Χρύσα μου, δεν πρόλαβα να έρθω να σε δω γιατί δούλευα. Μου είπε έλα ρε Μαράκι του χρόνου. Από τότε έχω πει ότι ποτέ δεν θα λέω του χρόνου, δεν υπάρχει. Δεν μπορώ να ξαναδώ το «Καρέ της Ντάμας». Όλοι θα πεθάνουμε, το θέμα είναι το πως» είπε η Μαρία Κατσανδρή.
Φιλμογραφία
Τηλεοπτικές σειρές
Κόντρα στον άνεμο – ΕΡΤ (1980)
Η γυναίκα στη μονόπρακτη κωμωδία – ΕΡΤ2 (1984)
Φώτα παρακαλώ – ΕΤ1 (1988)
Θυσία – ΑΝΤ1 (1991)
Κωστής Παλαμάς – ΕΤ1 (1993)
Οι αγνοημένοι: Το πέρασμα – ΑΝΤ1 (1994)
Χαραυγή – Mega (1994)
Μαγική νύχτα: Αντιαλκοολική Α.Ε. – ΕΤ1 (1995)
Το καρέ της ντάμας – Mega (1997)
Το χρήμα στο λαιμό σας – ΕΤ1 (1997)
Φύγαμε – Mega (1999)
10 Λεπτά Κήρυγμα – Mega (2000-2003)
Έρωτας όπως έρημος – ΝΕΤ (2003)
Αγνώστου διαμονής – ΕΤ1 (2006)
Η κατάλληλη στιγμή – ΝΕΤ (2005)
Εκπομπές
Γύρω-γύρω όλοι – ΕΤ1 (1988)
Μπουρμπουλήθρες – ΕΤ1 (1991)
Βιντεοταινίες
Ο Κινέζος της γυναίκας μου – (1989)
Κινηματογράφος
Ο ήλιος του θανάτου – (1978)
Το τραγούδι της επιστροφής – (1983)
Ο τσαλαπετεινός του Γουαϊόμινγκ – (1995)
Τηλεοπτικό Θέατρο
Πόθοι κάτω από τις λεύκες – ΕΡΤ (1980)
Νινότσκα – ΕΡΤ (1982)
Ένα σκιουράκι στη σουίτα μου – ΕΡΤ (1983)
Η ανηψιά του θείου της – ΕΡΤ2 (1984)
Παραστασιογραφία
Μάρτυς κατηγορίας – (1979)
Ο άντρας της ζωής μου – (1979)
Οι τρεις αδελφές – (1989)
Βάτραχοι – (1990)
Οθέλλος – (1996)
Ποιος ανακάλυψε την Αμερική – (1997, 1998)
Έντα Γκάμπλερ – (2004)
Χρύσα Σπηλιώτη: Η σπουδαία ηθοποιός που έχασε τη ζωή της στην τραγωδία στο Μάτι
Η Χρύσα Σπηλιώτη γεννήθηκε στην Αθήνα στις 12 Ιανουαρίου 1956 και μεγάλωσε στην Εύβοια, όπου εργαζόταν ο πατέρας της. Σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και υπήρξε από τα βασικά στελέχη του «Ανοιχτού Θεάτρου» του Γιώργου Μιχαηλίδη και του «Θεάτρου της Άνοιξης» του Γιάννη Μαργαρίτη.
Εμφανίστηκε περισσότερο στην τηλεόραση απ’ ό,τι στον κινηματογράφο. Στη μικρή οθόνη έπαιξε χαρακτηριστικούς ρόλους σε σειρές, ενώ παρουσίασε την παιδική εκπομπή «Γύρω γύρω όλοι» στην ΕΡΤ. Στη μεγάλη οθόνη συμμετείχε στις ταινίες «Ο ήλιος του θανάτου» του Ντίνου Δημόπουλου (1978), «Το τραγούδι της επιστροφής» του Γιάννη Σμαραγδή (1983) και «Ο Τσαλαπετεινός του Γουαϊόμινγκ» του Δημήτρη Ινδαρέ (1995).
Το 1997 ανέβηκε στο θέατρο «Αμόρε» το πρώτο της θεατρικό έργο με τον τίτλο «Ποιος ανακάλυψε την Αμερική;», το οποίο σημείωσε ιδιαίτερη επιτυχία και στη συνέχεια παίχτηκε αρκετές φορές εντός και εκτός Ελλάδας. Το έργο της αυτό έχει μεταφραστεί σε επτά γλώσσες (αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ολλανδικά, πολωνικά, πορτογαλικά, κροατικά).
Άλλα έργα της που έχουν ανέβει σε θεατρικές σκηνές είναι: «Σκοτσέζικο Ντους» (2000), «Αγκά-σφι και φι» (2003), «Με διαφορά στήθους» (2005), «Φωτιά και νερό» (2007), που έχει μεταφραστεί στα αγγλικά, «Ποιος κοιμάται απόψε;» (2012), «Το μάτι της τίγρης» (2013), «Η Αληθινή σου ιστορία;» (2014), «Πόρτες» (2015), «Το φως του εαυτού μου» (2016) και «Ο γιος μου ο Νικόλαος Μάντζαρος» (2017).
Έγραψε επίσης μία διασκευή για παιδιά επάνω στο «Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας» του Σέξπιρ (2017), ως εγχειρίδιο σχολικών παραστάσεων, καθώς και τη συλλογή διηγημάτων «Χαμένο δίκιο» (2008).
Στις 22 Ιουλίου 2020, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, ανακοίνωσε ότι το κρατικό βραβείο που απονέμεται στους νέους δημιουργούς θεατρικών έργων μετονομάζεται σε Κρατικό Βραβείο για Νέους Θεατρικούς Συγγραφείς «Χρύσα Σπηλιώτη» ως «ο ελάχιστος συμβολικός φόρος τιμής στη μνήμη της Χρύσας Σπηλιώτη και των ανθρώπων που χάθηκαν στη συνταρακτική τραγωδία στο Μάτι».
Τα ίχνη της αγαπημένης ηθοποιού είχαν χαθεί τρία χρόνια πριν, σαν σήμερα, τη Δευτέρα 22 Ιουλίου. Φίλοι και συγγενείς την αναζητούσαν στο Κόκκινο Λιμανάκι, όπου εθεάθησαν για τελευταία φορά με αγωνία έχοντας μία ελπίδα πως ίσως γλύτωσε. Δυστυχώς, στις 29 Ιουλίου η σορός της ταυτοποιήθηκε… Δύο μέρες πριν είχε ταυτοποιηθεί η σορός του συζύγου της, μουσικού και παλαίμαχου αθλητή, Δημήτρη Τουρναβίτη.
Την τραγική είδηση γνωστοποίησε αρχικά η συνάδελφός της, ηθοποιός Αννέτα Παπαθανασίου. «Αγαπημένοι μου φίλοι σήμερα η εδώ και 32 χρόνια κολλητή μου φίλη, Χρύσα Σπηλιώτη ταυτοποιήθηκε και είναι πια επίσημα νεκρή» έγραψε στο Facebook. Ενώ η κόρη του συζύγου της, Αλίκη Τουρναβίτη έγραψε στον προσωπικό της λογαριασμό: «Και η αυλαία έπεσε.. Τίτλοι τέλους και για τους δυο μου ήρωες. Αιωνία η μνήμη τους, να είστε καλά».
Την ίδια μέρα «σείστηκε» το αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου από το παρατεταμένο χειροκρότημα του κοινού, αφού όταν η παράσταση «Θεσμοφοριάζουσες» ολοκληρώθηκε, ο σκηνοθέτης και καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος είπε τα εξής: «Ανάμεσα σε όλους αυτούς τους καμένους ανθρώπους είναι και μία φίλη, συνάδελφος. Μια πολύ ευαίσθητη γυναίκα. Μια ψυχούλα, η Χρύσα Σπηλιώτη. Η παράσταση είναι αφιερωμένη σε όλους αυτούς τους ανθρώπους, τους συγγενείς τους…».
